Delirium – opis, objawy, leczenie

Delirium jest stanem nagłego i przejściowego zaburzenia świadomości, charakteryzującego się zmianami poznawczymi, behawioralnymi i fizjologicznymi. Jest to poważny problem zdrowotny, który dotyka około 10-30% pacjentów hospitalizowanych i ponad 50% pacjentów w podeszłym wieku.

Delirium tremens to łacińska nazwa majaczenia akoholowego Jest spowodowany nagłym odstawieniem lub zmniejszeniem dawki spożywanego alkoholu. Śmiertelność wynosi poniżej 4%.

Burzliwe objawy delirium tremens rozwijają się zwykle 2–3 dni po przerwaniu ciągu alkoholowego. 

 U 25% chorych występują napady drgawkowe o charakterze napadów uogólnionych.

Delirium może być wywołane przez różne czynniki, takie jak choroby somatyczne (np. infekcje, urazy, zaburzenia metaboliczne), zatrucia lub odstawienie substancji psychoaktywnych (np. alkohol, leki), a także przez niekorzystne warunki środowiskowe (np. hałas, brak snu, izolacja). Niektóre osoby są bardziej podatne na rozwój delirium, np. osoby starsze, z demencją, z upośledzeniem wzroku lub słuchu.

Objawy delirium

Objawy delirium mogą być bardzo różnorodne i zmieniać się w ciągu dnia. Najczęściej występują zaburzenia poznawcze, takie jak dezorientacja czasowo-przestrzenna, zaburzenia pamięci, uwagi i myślenia. Pacjenci mogą mieć trudności z rozpoznawaniem osób i przedmiotów, a także z wykonywaniem prostych zadań. Ponadto mogą występować zmiany behawioralne, takie jak niepokój, pobudzenie, agresja, omamy lub urojenia. Zmiany fizjologiczne obejmują przyspieszony puls, nadmierną potliwość, drżenie lub zaburzenia termoregulacji.

Diagnoza delirium opiera się na ocenie klinicznej pacjenta, która powinna być przeprowadzona jak najszybciej po wystąpieniu objawów. Ważne jest wykonanie badań fizykalnych oraz laboratoryjnych w celu wykluczenia lub potwierdzenia przyczyn somatycznych delirium. Ponadto należy uzyskać informacje od rodziny pacjenta na temat jego stanu zdrowia i przyjmowanych leków przed wystąpieniem delirium.

W badaniu fizykalnym stwierdza się tachykardię (częstoskurcz serca) i wzrost ciepłoty ciała, a w badaniach laboratoryjnych hiperglikemię (wysokie stężenie glukozy we krwi), podwyższony poziom moczniku, bilirubiny,aminotransferaz, a także leukocytozę i wzrost OB. Hipokaliemia (za niskie stężenie potasu we krwi) i hipomagnezemia (zbyt niskie stężenie magnezu we krwi) stanowią poważne ryzyko zaburzeń rytmu serca, powodujących zatrzymanie krążenia.

U osób wyniszczonych objawem towarzyszącym delirium może być zapalenie płuc, niewydolność krążenia,wątroby lub nerek.

Leczenie delirium

Leczenie delirium polega przede wszystkim na usunięciu lub leczeniu czynnika wywołującego. W zależności od nasilenia objawów i ryzyka zachowań niebezpiecznych dla pacjenta lub otoczenia, można stosować leki uspokajające (np. benzodiazepiny lub neuroleptyki). Ważne jest również zapewnienie pacjentowi odpowiedniego wsparcia psychologicznego oraz optymalnych warunków środowiskowych (np. dobre oświetlenie, zegar, zdjęcia rodziny).

Delirium jest stanem wymagającym szybkiej diagnozy i interwencji, ponieważ może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i jakości życia pacjenta. Nieleczony delirium może prowadzić do pogorszenia funkcji poznawczych i fizycznych, dłuższego pobytu w szpitalu, większej śmiertelności lub rozwoju demencji. Dlatego ważne jest, aby w przypadku podejrzenia delirium skontaktować się z lekarzem i nie bagatelizować objawów.

Jeżeli delirium jest konsekwencją uzależnienia należy niezwłocznie podjąć leczenie odwykowe jako niezbędną kontynuację. W przeciwnym wypadku powrót do czynnego uzależniania może doprowadzić do poważnych konsekwencji w tym śmierci pacjenta.

Odstawienie każdej substancji psychoaktywnej powiązanej z uzależnieniem może wywołać ostre objawy odstawienne takie właśnie jak między innymi delirium. Uzależnienie to choroba przewlekła, którą należy leczyć kompleksowo.